คลายข้อสงสัย วัคซีนโควิดรุ่นใหม่ "ไฟเซอร์ Gen 2" ดีกว่าแบบเดิมอย่างไร ใครควรฉีด

วันที่ 7 มีนาคม 2566 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า จากกรณีที่ สถาบันโรคผิวหนัง ได้เปิดฉีดวัคซีนโควิด "ไฟเซอร์รุ่นใหม่" (Gen 2 หรือ Bivalent) ให้แก่บุคลากรด่านหน้า กลุ่มเสี่ยง และประชาชนทั่วไป ที่ได้รับวัคซีนเข็มล่าสุด นานเกิน 4 เดือนขึ้นไป ซึ่งเป็นชนิดผสมกันระหว่างสายพันธุ์อู่ฮั่นและโอมิครอน จากกระทรวงสาธารณสุข ดังที่นำเสนอข่าวไปแล้วนั้น ทำให้หลายคนตั้งคำถามว่าวัคซีนรุ่นใหม่นั้นดีกว่าแบบเดิมอย่างไร 

เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าว ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ไบโอเทค สวทช. เคยได้โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana ระบุว่า ผลการทดสอบระดับภูมิคุ้มกันยับยั้งไวรัส SARS-CoV-2 สายพันธุ์หลักๆ ในกลุ่มที่ฉีดวัคซีน Pfizer สูตรเก่า (Monovalent) เทียบกับวัคซีนสูตรใหม่ (Bivarent) โดยเก็บตัวอย่างซีรั่มหลังฉีดเข็มกระตุ้น (เข็ม 4) ที่ 1 เดือน เปรียบเทียบโดยใช้ไวรัสตัวจริง พบว่า

1. วัคซีนเข็มกระตุ้นสูตรใหม่ สามารถให้ภูมิที่ยับยั้งไวรัสสายพันธุ์กลุ่มโอมิครอนได้มากกว่ากลุ่มที่กระตุ้นด้วยวัคซีนสูตรเก่า โดยเฉพาะไวรัสกลุ่ม BA.4/BA.5 ซึ่งตรงกับวัคซีนในวัคซีนสูตรใหม่ ภูมิถูกกระตุ้น จากก่อนฉีดขึ้นมา 13 เท่า ในขณะที่วัคซีนสูตรเก่ากระตุ้นขึ้นมาได้ประมาณ 3 เท่า
2. ความสามารถในการกระตุ้นด้วยวัคซีนสูตรใหม่ ดูเหมือนจะได้ภูมิที่ยับยั้งไวรัสกลุ่มที่เป็นลูกหลานของ BA.4/BA.5 ได้พอสมควร เช่น กลุ่ม BA.4.6, BQ.1.1 ตัวเลขภูมิที่กระตุ้นขึ้นมาได้อยู่ระดับ 8.7-11.1 เท่า เทียบกับวัคซีนสูตรเดิม ที่ 1.8-2.3 เท่า
3. เมื่อดูภูมิจากวัคซีนสูตรใหม่ กับไวรัสที่มีบรรพบุรุษเป็น BA.2 คือ กลุ่ม BA.2.75 และ XBB ความจำเพาะต่อไวรัสจะลดลง เนื่องมาจากวัคซีนเริ่มไม่ตรงกับสายพันธุ์ไวรัส ภูมิต่อ BA.2.75 เพิ่มขึ้น 6.7 เท่า และต่อ XBB เพิ่ม 4.8 เท่า
4. จุดที่น่าสนใจคือจำนวนเท่าที่เพิ่มขึ้น เมื่อเทียบกับภูมิก่อนฉีดต่อไวรัส 2 สายพันธุ์นี้ที่ต่ำมากอยู่แล้ว ทำให้ตัวเลขที่ออกมาอยู่ที่ 196 ต่อ BA.2.75 และ 84 ต่อ XBB ซึ่งค่อนข้างต่ำ และอาจจะไม่เพียงพอ ต่อการป้องกัน XBB ในบางคนที่ได้ต่ำกว่าค่าเฉลี่ยดังกล่าว เปรียบเทียบให้เห็นได้ชัด คือ 1 เดือนหลังฉีดเข็มกระตุ้นด้วยวัคซีนสูตรใหม่ จะมีภูมิป้องกัน XBB ได้พอๆ กับภูมิของเราตอนนี้ที่ยังไม่ฉีดเข็มกระตุ้นใดๆ กับไวรัสสายพันธุ์ BA.5 ซึ่งคงติดได้ไม่ยาก แม้เราจะมีภูมิจากวัคซีนสูตรใหม่มาแล้ว
5. แต่สำหรับผู้ที่เคยติดเชื้อมาแล้ว และถูกกระตุ้นด้วยวัคซีนสูตรใหม่ ตัวเลขจะสูงกว่าคนไม่เคยติดมาก่อน จากข้อมูลชุดนี้ ภูมิต่อ XBB ในคนที่ไม่เคยติดได้แค่ 55 แต่คนที่เคยติดแล้วได้ 131 ซึ่งเห็นความแตกต่างอยู่ครับ.

ขอบคุณข้อมูลจาก เฟซบุ๊ก Anan Jongkaewwattana